Trabzon‘da 05.07.2013 tarihinde Cuma namazı kılınarak müzeden camiye dönüştürülen Ayasofya Camii Restorasyonu 2018 yılında başlamış ve 2020 yılında sonlanmıştır. 365 gün sürmesi planlanan restorasyon çalışmaları 2020 yılı Ağustos ayı itibariyle bitti. Kültür Turizm Bakanı yeniden hizmete açtı.
Osmanlı Sultanı Fatih Sultan Mehmet Han 1461 yılında Trabzon‘u fethetti. Bu tarihten sonra Trabzon Ayasofya Kilisesi, cami olarak kullanılmaya başlandı. İlk restorasyon 1958-1962 yılları arasında ise Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburg Üniversitesi işbirliği ile oldu. Restorasyonun ardından 1964 yılından sonra müze olarak kullanılmaya başlandı. Mahkeme kararının ardından ise 2013 yılından itibaren tekrar cami olarak hizmet vermeye başladı.
TRABZON AYASOFYA RESTORASYON SÜRECİ
Vakıflar Genel Müdürlüğü restorasyon sürecini yakından takip etti. Uzun süren Ayasofya Camii Restorasyonu çalışmalarında öncelik, fresklerin korunması oldu. Bununla birlikte en az müdahale mantığıyla çalışma tamamlandı. Ayasofya Cami Restorasyonu sırasında, hat levhaları ve tablolar konularak fresklerinin namaz esnasında kapanması sağlandı. Ayrıca, Ayasofya’nın sağlamlığı sürekli olarak ivmeölçer sistemle kayıt altında olacak. İvmeölçer, gerçek zamanlı titreşim kayıtlarını kaydedecek, oluşacak değişiklikler için erken tedbirler alınacak. Bu şekilde hasarlar büyümeden önlem alınacak. Ayrıca 30 metre yüksekliğindeki Ayasofya’nın Çan Kulesi de restorasyondan nasibini aldı. Kurulan iskeleye yardımıyla kulenin dış cephe çalışmaları hızlıca bitti.
Ayasofya Camii Restorasyonu sadece iç kesimlerde fresklerin kapanması ve ibadet bölümlerinin düzenlenmesinden ibaret değil. Yapının pencereleri, çatısında bulunan kiremitler ve bahçesinde bulunan yapıların bakımı da söz konusu.
AYASOFYA CAMii RESTORASYONU
Mevcut haliyle Ayasofya Cami, restorasyonun daha hızlı ilerleyebilmesi için tamamen ziyarete kapalı kaldı. Ayasofya Camii yanındaki hediyelik eşya satan işletmeler, kahvaltı bahçesi ve kafeterya hizmet vermeye devam etti.
Ayasofya Camii Restorasyonu süresince ibadet, müzenin altındaki kapalı otopark girişinde geçici alanda devam etti.
Trabzon Ayasofya Camii dış kapısının yanında bulunan restorasyon bilgilendirme panosunda 2020 şubat ayında yaptığımız kontrolde restorasyon iş bitim tarihinin üzeri boya ile kapatılmıştı. Yani yüklenici işi teslim tarihinde teslim etmesi mümkün görünmüyordu. Çeşitli haber sitelerinde 2020 Mayıs ayı Turizm haftasında açılışın olacağı şeklinde bilgilere yer aldı. Fakat resmi açıklama 2020 Haziran ayında oldu. Sancılı geçen restorasyon süreci Temmuz 2020’de sona erdi. Trabzon Ayasofya Camii içerisinde insanlar cuma namazı ile ibadete yeniden başladı.
